ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ - Σειρά Σεμιναρίων Ψηφιοποίησης

Εισαγωγή

Το Σωματείο Φιλοκαλία στο πλαίσιο υλοποίησης της πράξης RE-CULT MAGNUM, «Μεγιστοποίηση του αντικτύπου του Θρησκευτικού Τουρισμού σε Ελλάδα και Κύπρο μέσα από τη στοχευμένη ανάδειξη και διάδοση της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς των Εκκλησιών Ελλάδας, Κρήτης και Κύπρου», διοργανώνει σειρά τεχνικών σεμιναρίων ψηφιοποίησης υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Τα σεμινάρια έχουν στόχο την παροχή τεχνικής εκπαίδευσης σε ζητήματα ψηφιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς και απευθύνονται τόσο προς το επιστημονικό προσωπικό αποτύπωσης κάθε Ιεράς Μητροπόλεως, όσο και σε ειδικούς επιστήμονες ποικίλων τομέων (αρχιτεκτονική, τοπογραφία, αρχαιολογία, συντήρηση, γραφιστική), αλλά και οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο. Στο πλαίσιο των σεμιναρίων θα παρουσιαστεί η μεθοδολογία αποτύπωσης και επεξεργασίας δεδομένων ψηφιοποίησης ακίνητης και κινητής υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που αναπτύχθηκε από τις πράξεις INTERREG «Ψηφιακό Αποσφράγισμα Αγιώνυμων Νήσων» και «RΕ-CULT», ενώ θα γίνει ζωντανή επίδειξη της πλήρους ροής εργασίας για φωτογραμμετρία αντικειμένων.

Συνολικά θα διοργανωθούν οκτώ (8) διήμερα σεμινάρια σε Ιερές Μητροπόλεις της Κύπρου, ενώ το κάθε σεμινάριο θα φιλοξενήσει περί τους 12 συμμετέχοντες. Το περιεχόμενο και το πρόγραμμα κάθε σεμιναρίου θα είναι το ίδιο σε κάθε Ιερά Μητρόπολη, η διάρκεια δε αυτού θα είναι 10 ώρες (3 ώρες την πρώτη ημέρα, 7 ώρες την δεύτερη ημέρα) και σε κάθε συμμετέχοντα θα δίνεται πιστοποιητικό παρακολούθησης με το πέρας του σεμιναρίου. Για συμμετοχή απαιτείται συμπλήρωση ηλεκτρονικής αίτησης συμμετοχής (βλ. σχετικούς συνδέσμους κατωτέρω). Η συμμετοχή στα σεμινάρια θα γίνει με φυσική παρουσία και δεν υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης τους εξ αποστάσεως.

Περιεχόμενο και πρόγραμμα

Τα σεμινάρια συντονίζονται από το Σωματείο Φιλοκαλία, ενώ οι υπεύθυνοι εκπαιδευτές είναι οι Πρωτοδιάκονος Σπυρίδων Παπαβασιλείου, κα Κωνσταντίνα Μουλλωτού και Δρ. Χαράλαμπος Παρασκευά. Το κοινό πρόγραμμα των σεμιναρίων ακολουθεί στον κατωτέρω πίνακα.

Ώρα	Θεματική
Μέρα 1η
15:00-15:15	Προσέλευση και εγγραφές
15:15-15:30	Καλωσόρισμα και εισαγωγή | Δρ. Βασίλειος Δρακονάκης, Εκτελεστικός Διευθυντής, Σωματείο Φιλοκαλία
15:30-15:45	Προγράμματα ψηφιοποίησης της Εκκλησίας της Κύπρου | Δρ. Βασίλειος Δρακονάκης, Εκτελεστικός Διευθυντής, Σωματείο Φιλοκαλία
15:45-16:45	Ψηφιακή τεκμηρίωση του εκκλησιαστικού πολιτισμικού χώρου: Μέρος Α: Βασικές έννοιες, εργαλεία, πρωτόκολλα ασφαλείας, προπαρασκευαστικές ενέργειες | Πρωτοδιάκονος Σπυρίδων Παπαβασιλείου, Ειδικός Ψηφιοποίησης Μνημείων
16:45-17:00	Διάλειμμα-καφές
17:00-18:30	Ψηφιακή τεκμηρίωση του εκκλησιαστικού πολιτισμικού χώρου: Μέρος Β: Πρωτόκολλα υλοποίησης, διαδικασίες τεκμηρίωσης, ανάδειξη | Πρωτοδιάκονος Σπυρίδων Παπαβασιλείου, Ειδικός Ψηφιοποίησης Μνημείων
Μέρα 2η
08:15-08:30	Προσέλευση και εγγραφές
08:30-10:30	Ψηφιοποίηση άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς | Κα. Κωνσταντίνα Μουλλωτού, Ειδική Ψηφιοποίησης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
10:30-10:45	Διάλειμμα-καφές
10:45-11:45	Ψηφιοποίηση κινητής υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς: Βασικές έννοιες, μέθοδοι ψηφιοποίησης, εξοπλισμός και λογισμικά, θεωρία φωτογραμμετρίας | Δρ. Χαράλαμπος Παρασκευά, Ειδικός Ψηφιοποίησης Αντικειμένων
11:45-12:45	Ζωντανή επίδειξη μεθοδολογίας ψηφιοποίησης αντικειμένου με φωτογραμμετρία: Μέρος Α: Φωτογράφηση και προεπεξεργασία | Δρ. Χαράλαμπος Παρασκευά, Ειδικός Ψηφιοποίησης Αντικειμένων
12:45-14:00	Διάλειμμα-Ελαφρύ γεύμα
14:00-17:00	Ζωντανή επίδειξη μεθοδολογίας ψηφιοποίησης αντικειμένου με φωτογραμμετρία: Μέρος Β: Επεξεργασία και μετεπεξεργασία | Δρ. Χαράλαμπος Παρασκευά, Ειδικός Ψηφιοποίησης Αντικειμένων

 

Βιογραφικά εκπαιδευτών

Πρωτοδιάκονος Σπυρίδων Παπαβασιλείου

Ο πατήρ Σπυρίδων Παπαβασιλείου, είναι πρωτοδιάκονος της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού (ΙΜΛ) της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου. Χειροτονήθηκε εις διάκονον υπό του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού, κ. Αθανασίου το έτος 2012 μ.Χ. τον οποίο και διακονεί μέχρι σήμερα.

Με τις ευχές και ευλογίες του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού, είναι ο συντονιστής, επιστημονικός υπεύθυνος και ιδρυτής του Εργαστηρίου “Ψηφιακό Αποσφράγισμα” της ΙΜΛ (Digital Aposphragisma Lab), που δραστηριοποιείται στην Ψηφιακή Τεκμηρίωση της Εκκλησιαστικής Πολιτισμικής Κληρονομιάς. Είναι αρχιτέκτων μηχανικός, με εξειδίκευση στην περιβαλλοντική σχεδίαση, την αφομοίωση ανανεωσίμων πηγών ενεργείας στο ιστορικό περιβάλλον και έχει εικοσαετή πείρα στην σχεδίαση και υλοποίηση αρχιτεκτονικής, τις αποκαταστάσεις ιστορικών μνημείων καθώς και την ψηφιακή αποτύπωση της εκκλησιαστικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι ο επικεφαλής αρχιτέκτων για το πρώτο Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και Χριστιανικής Τέχνης της Λεμεσού, ένα σύγχρονο μουσείο το οποίο θα περιλαμβάνει ψηφιακές και φυσικές συλλογές για την ανάδειξη της παλαιοχριστιανικής, βυζαντινής και νεώτερης εκκλησιαστικής τέχνης της Κύπρου, και το οποίο θα διαμορφωθεί εντός του Παλαιού Μητροπολιτικού Μεγάρου Λεμεσού. Από το 2014 είναι ο εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού στην Συνοδική Επιτροπή Μνημείων, Ναοδομίας και Χριστιανικής Τέχνης. Από το 2015 διαμόρφωσε και υπέβαλε την πρόταση για την πιλοτική Πράξη «Ψηφιακό Αποσφράγισμα Αγιωνύμων Νήσων», που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και Εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Interreg VA – Ελλάδα Κύπρος 2014-2020, σε συνεργασία με το ΤΕΠΑΚ (Κέντρο Αριστείας Ερατοσθένης), το Ινστιτούτο Κύπρου (STARC Lab) και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης (ΕΜΙ) και την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ηρακλείου (ΕΦΑΗ). Από το 2018 είναι ο επιστημονικός εκπρόσωπος της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου στην Εθνική Επιτροπή Ψηφιοποίησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από το 2019 είναι ο επικεφαλής ψηφιακός τεκμηριωτής εκκλησιαστικού πολιτισμικού χώρου για το Εργαστήριο Ψηφιοποίησης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου στα πλαίσια της Πράξεως ReCult και συνεχίζει να διευθύνει μέχρι σήμερα και να συντονίζει την ομάδα του εργαστηρίου της ΙΜΛ για το διάδοχο έργο ReCult Magnum. Είναι μέλος του Επιστημονικού και Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ) από το 2012.

Ο πρωτοδιάκονος Σπυρίδων Παπαβασιλείου, έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο MA(Hons) στην Αρχιτεκτονική Σχεδίαση το 2002 (RIBA Part 1) και  Μεταπτυχιακό στην Αρχιτκτονική MArch (Des) (RIBA Part 2)  με Διάκριση το 205 από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Έλαβε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) το 2008. Το 2011 έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο MPhil στην Περιβαλλοντική Σχεδίαση στην Αρχιτεκτονική από το Πανεπιστήμιο του Κάιμπριτζ υπό τον Καθηγητή Koen Steemers, και αποφοίτησε πρώτος στο έτος του. Η μεταπτυχιακή του εργασία πάνω στην δημιουργία εργαλείων βαθμονόμησης για την αφομοίωση ανανεωσίμων πηγών ενεργείας στο ιστορικό περιβάλλον, έλαβε διάκριση από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ και κατόπιν του απονεμήθηκε από το Πανεπιστήμιο τιμητική υποτροφία (EPSRC doctoral grant) για συνέχιση σε διδακτορικές σπουδές. Από το 2019 είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, στο Τμήμα Πολιτικής Μηχανικής και Γεωπληροφορικής και περήφανο μέλος της Ομάδας Αριστείας του Excelsior υπό την διεύθυνση του καθηγητού Διόφαντου Χατζημιτσή με θέμα την «Ανάπτυξη Βελτίστων Μεθοδολογιών και Ψηφιακών Υποδομών για την  Μαζική Ψηφιακή Τεκμηρίωση του Εκκλησιαστικού Πολιτισμικού Πλούτου».

Κα Κωνσταντίνα Μουλλωτού

Η Κωνσταντίνα Μουλλωτού εργάζεται ως Ειδική Αρχαιολόγος και Ερευνήτρια στο Σωματείο Φιλοκαλία της Εκκλησίας της Κύπρου. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κύπρου με πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας και μεταπτυχιακό τίτλο στην Χερσαία και Υποβρύχια Αρχαιολογία Πεδίου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε ζητήματα που αφορούν στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ψηφιοποίηση, προβολή και διάσωση του αρχαιολογικού και πολιτισμικού πλούτου της Κύπρου. Η μεταπτυχιακή της διατριβή εστιάζει στην συμβολή της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα της Διαχείρισης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς («When digital technology meets Cultural Heritage Management: A virtual tour of the Episcopal Basilica of Kourion in Cyprus»).

Η Κωνσταντίνα τα τελευταία δέκα χρόνια συμμετείχε στην υλοποίηση διαφόρων ερευνητικών προγραμμάτων υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της UNESCO, του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστήμιο Κύπρου, της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών και άλλων φορέων.

Δρ. Χαράλαμπος Παρασκευά

Ο Χαράλαμπος Παρασκευά εργάζεται ως Ειδικός Αρχαιολόγος και Ερευνητής στο Σωματείο Φιλοκαλία της Εκκλησίας της Κύπρου. Ο Δρ. Παρασκευά είναι αρχαιολόγος με ειδίκευση στην προϊστορική αρχαιολογία της Κύπρου και στις ψηφιακές ανθρωπιστικές σπουδές. Κατέχει πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας (2004-2008) από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, μεταπτυχιακό στη Μεσογειακή Αρχαιολογία (2008-2010), και διδακτορικό στην Αρχαιολογία (2010-2015) από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ενώ στα πλαίσια της δια βίου μάθησης έχει ολοκληρώσει από το 2014 μέχρι σήμερα 81 διαδικτυακά μαθήματα ποικίλης θεματολογίας (γραφιστική, προγραμματισμός, χωρική ανάλυση, στατιστική, φωτογραμμετρία, παιδαγωγική, τεχνητή νοημοσύνη). Στο παρελθόν εργάστηκε ως εξωτερικός συνεργάτης στο Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014-2017), ως ειδικός επιστήμονας (2016), μεταδιδακτορικός ερευνητής (2016-2019), ερευνητικός συνεργάτης (2019-2021) και ειδικός επιστήμονας (2020-2021) στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ως ερευνητικός συνεργάτης (2018-2019) στο Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας και μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Κυπρο-Αμερικανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Έρευνας (2021-2022), ενώ τώρα εργάζεται ως ερευνητής και ειδικός επί της ψηφιοποίησης αντικειμένων (2019-2023) στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου/Σωματείο Φιλοκαλία και ως ερευνητικός συνεργάτης (2022-2023) στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παράλληλα, είναι συνεργάτης διευθυντής των ανασκαφών στη θέση Χλώρακας-Παλλούρες και συνυπεύθυνος για την δημοσίευση αποτελεσμάτων του προγράμματος επιφανείας Western Cyprus Survey. Έχει συνεργαστεί μέχρι σήμερα με πλειάδα ερευνητικών προγραμμάτων (ARCANE-RG3, CARMA, CP, SL, SeSaLaC, CyCoMed, UnSaLa-CY, RURAL-CY, Re-Cult, Re-Cult Magnum, NCMP), έχει λάβει μέρος σε αρκετά ανασκαφικά προγράμματα και έρευνες επιφανείας, ενώ έχει μέχρι σήμερα επιμεληθεί ένα τόμο, δημοσιεύσει 15 μελέτες σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και τόμους, αναπτύξει 10 αρχαιολογικά λογισμικά και παρουσιάσει πάνω από 30 εισηγήσεις σε συνέδρια, ημερίδες και διαλέξεις.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέρονται περιλαμβάνουν την προϊστορική αρχαιολογία (κοινωνίες μικρής κλίμακες, κοινωνικοπολιτισμική αλλαγή, εμπόριο και ανταλλαγές, κοινωνική πολυπλοκότητα), τη μεθοδολογία και πρακτική της αρχαιολογίας (τυπολογία κεραμικής, νέες μέθοδοι σε ανασκαφή και έρευνα επιφανείας), τις ψηφιακές ανθρωπιστικές σπουδές (βάσεις δεδομένων στην αρχαιολογία, στατιστικές μέθοδοι και αναλύσεις, ψηφιοποίηση σε δύο και τρεις διαστάσεις), την αρχαιολογία τοπίου (αναλύσεις ΓΣΠ, αναλύσεις τοπίου, έρευνα επιφανείας), και τη θεωρητική αρχαιολογία (πολιτισμικός υλισμός, θεωρία συναρμολόγησης, θεωρία πολυπλοκότητας). Πέραν της ακαδημαϊκής έρευνας είναι λάτρης της τεχνολογίας και των μαθηματικών, αυτοδίδακτος προγραμματιστής και έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά με ψηφιακή γραφιστική και φωτογραφία.

Πληροφορίες διοργάνωσης και αιτήσεις συμμετοχής

Στον πίνακα που ακολουθεί δίνονται πληροφορίες για την ημέρα και τον χώρο που θα διοργανωθεί κάθε σεμινάριο, καθώς και σύνδεσμος για συμπλήρωση αίτησης συμμετοχής. Σημειώνεται ότι κάθε φόρμα συμμετοχής θα παραμένει ανοικτή μέχρι μία μέρα πριν το κάθε σεμινάριο.

Χώρος	Ημερομηνία	Αίτηση συμμετοχής
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, Αίθουσα Εκδηλώσεων, Ιερός Ναός της του Θεού Σοφίας, Οδός Ελαιώνων 65, 2057, Στρόβολος, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	17 Νοεμβρίου 2022, 15:00-18:30 & 18 Νοεμβρίου 2022, 08:15-17:00	Φόρμα συμμετοχής - 17-18.11.2022
Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού, Εργαστήριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ψηφιακό Αποσφράγισμα Αγιώνυμων Νήσων, Οδός Αθηνών και Σαλαμίνος, Ακίνητα Ι.Μ. Λεμεσού, Block B, Διώροφο Κτίριο, Γραφεία 203-204, 3040, Λεμεσός, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	28 Νοεμβρίου 2022, 15:00-18:30 & 29 Νοεμβρίου 2022, 08:15-17:00	Φόρμα συμμετοχής - 28-29.11.2022
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, Αίθουσα Διαλέξεων, Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου, Οδός Ισοκράτους 1-7, 1016, Λευκωσία, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	16 Φεβρουαρίου 2023, 15:00-18:30 & 17 Φεβρουαρίου 2023, 08:15-17:00	Κλειστό σεμινάριο
Ιερά Μητρόπολη Κιτίου, Αίθουσα Εκδηλώσεων, Πολιτιστικό Κέντρο Αγίου Γεωργίου Κοντού, Οδός Γεώργιου Γρίβα Διγενή 76, 6301, Λάρνακα, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	23 Μαρτίου 2023, 08:15-16:30	Φόρμα συμμετοχής - 23.03.2023
Ιερά Μητρόπολη Κύκκου και Τηλλυρίας & Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής, Αίθουσα Συνοδικού Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, Λεωφόρος Σταύρου Στυλιανίδη, 2642, Επισκοπειό, Λευκωσία, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	25 Μαΐου 2023, 14:00-17:00 & 26 Μαΐου 2023, 08:15-14:00	Φόρμα συμμετοχής - 25-26.05.2023
Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας, Πνευματικό Κέντρο Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου, Αγίου Γεωργίου 12, 5309, Παραλίμνι, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	12 Ιουνίου 2023, 15:00-18:30 & 13 Ιουνίου 2023, 08:15-17:00	Φόρμα συμμετοχής - 12-13.06.2023
Ιερά Μητρόπολη Τριμυθούντος, Αίθουσα Εκδηλώσεων, Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Ευαγγελίστριας, Οδός Ευαγγελίστριας 2, Δάλι 2540, Κύπρος (Τοποθεσία σε χάρτη)	23 Ιουνίου 2023, 15:00-18:30 & 24 Ιουνίου 2023, 08:15-17:00	Φόρμα συμμετοχής - 23-24.06.2023

*Ο πίνακας ανανεώνεται.